Jan Morris

Jan Morris
Ganwyd	James Humphry Morris  2 Hydref 1926  Clevedon
Bu farw	20 Tachwedd 2020  Pwllheli
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Eglwys Crist Christ Church Cathedral School
Galwedigaeth	hanesydd, awdur, newyddiadurwr
Priod	Elizabeth Morris
Plant	Twm Morys
Gwobr/au	CBE, Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol, Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru, Heinemann Award

Awdures a hanesydd o Gymru oedd Jan Morris CBE (2 Hydref 1926 – 20 Tachwedd 2020).^[1]

Roedd yn fwyaf adnabyddus am ei thriawd Pax Britannica, hanes Ymerodraeth Prydain, a phortreadau dinasoedd, yn enwedig Rhydychen, Fenis, Trieste a Dinas Efrog Newydd. Ysgrifennodd am hanes a diwylliant Sbaen. Ystyriodd ei hun yn Gymraes a symudodd i Lanystumdwy yn yr 1960au.

Fel James Morris, roedd hi'n aelod o'r cyrch ar Everest yn 1953 gan griw Edmund Hillary, a ddringodd y mynydd am y tro cyntaf.^[2] Hi oedd yr unig newyddiadurwr i fynd ar y cyrch, gan ddringo gyda'r tîm i'r gwersyll 22,000 troedfedd fyny ar y mynydd, gan anfon y cyhoeddiad nodedig yn ôl i bapur newydd The Times mewn pryd i'w gyhoeddi ar 2 Mehefin 1953, diwrnod coroni Elizabeth II.^[3]

1. ↑ Yr awdur a'r newyddiadurwr Jan Morris wedi marw yn 94 oed , BBC Cymru Fyw, 20 Tachwedd 2020.
2. ↑ Lea, Richard (20 Tachwedd 2020). "Jan Morris, historian, travel writer and trans pioneer, dies aged 94". The Guardian (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 Tachwedd 2020. Cyrchwyd 20 Tachwedd 2020.
3. ↑ Adams, Tim (22 Tachwedd 2020). "Jan Morris: She sensed she was 'at the very end of things'. What a life it was." The Guardian (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-11-22. Cyrchwyd 22 Tachwedd 2020.